Kroz umetnost i aktivizam Evropska prestonica kulture zaokružiće programe posvećene ženskom stvaralaštvu u okviru programskog luka Heroine, u slavu Novosađanke, srpske političarke, urednice i aktivistkinje – Milice Tomić.
Od 6. do 12. juna heroine današnjice će kroz različite umetničke izraze prikazati ne samo uticaje feminizma na internacionalnom nivou i njegovo nasleđe, nego i današnju borbu za bolji položaj žena. Među njima su evropske, regionalne i domaće muzičarke, glumice, književnice, novinarke, preduzetnice i filmske autorke.
Muzičarka i voditeljka Ida Prester, dizajnerka Andrijana Vešović, poznatija kao Zombijana, književnice Tanja Stupar Trifunović i Ivana Maksić, muzički sastavi Elemental i Pretty Loud, novinarke Jovana Gligorijević, Vanja Đurić i brojna druga imena, uz Festival filmskih autorki i Ženski bazar, pretvoriće Muzej savremene umetnosti Vojvodine i knjižaru Bulevar Books u prostore za dijalog o unapređenju položaja žena u okviru Autonomnog festivala žena – prvog feminističkog festivala u Novom Sadu.
Prozaistkinje, pesnikinje, književne kritičarke i urednice u izdavačkim kućama udružiće snage na festivalu Heroine u Zenitu u knjižari Zenit Books, a među njima su Ognjenka Lakićević, Anamarija Grbić, Jelena Marinkov, Jelena Žugić, Maja Solar, Sonja Jankov, Mirjana Novaković, Ana Vučković, Katarina Mitrović, Nina Savčić, Andrea Popov Miletić, Sonja Veselinović, Aleksandra Rašić, Bojana Denić i Ljubica Pupezin. Srpsko narodno pozorište biće mesto susreta naših renomiranih glumica Jasne Đuričić, Gordane Đurđević Dimić i Nataše Ninković, koje će se naći u ulogama heroina naše prošlosti Marije Trandafil, Milice Stojadinović Srpkinje, Milice Tomić i Mileve Marić Ajnštajn, i iz njihove perspektive će odgovarati na pitanja novinarki Vesne Farkaš, Nataše Raketić i Aleksandre Popović, u okviru projekta „Novinari pitaju heroine”.
Teatar u službi ravnopravnosti
U Srpskom narodnom pozorištu odigrana je „Uspavanka za Aleksiju Rajčić”, predstava koja govori o neravnopravnosti žena i traženju slobode s one strane zakona. Rađen prema tekstu Đorđa Kosića, u režiji Juga Đorđevića, ovaj pozorišni komad razotkriva patrijarhalne matrice i kukavičluk koji se iza njih krije. Novosadsko pozorište takođe se priključilo programskom luku Heroine sa predstavom „Kad te Bog šutne u stomak”, spisateljice Ildiko Lovaš, u režiji Andraša Urbana.
Ženski aktivizam kroz vizuelnu umetnost
Približno oko stotinu žena iz deset partnerskih zemalja učestvovalo je u stvaranju koncepta i materijala za multimedijalnu izložbu o istoriji Pokreta za oslobođenje žena u Evropi (Women’s Liberation Movement – WLM) koja će biti smeštena u Arhivu Vojvodine. Izložba putuje po partnerskim gradovima i predstavlja neke od najznačajnijih događaja, ženskih organizacija, društvenih prekretnica, biografija poznatih i nepoznatih marginalizovanih žena. Događaj je deo projekta „Rewomen – Evropsko žensko sećanje”, koji obuhvata i dvodnevnu međunarodnu konferenciju na temu „Nasleđe Pokreta za oslobođenje žena”.
U Kulturnoj stanici Svilara i na Trgu republike očekuje nas izložba „Nulta tolerancija prema nasilju nad ženama – Svetsko bijenale studentskog plakata”, koja neće ostaviti mesta za prećutkivanje i okretanje glave od ove važne teme. U organizaciji novosadske Akademije umetnosti, izložba prikazuje radove mladih dizajnera i dizajnerki i studenata i studentkinja sa umetničkih fakulteta, koji su dali svoj odgovor na jedno od najproblematičnijih pitanja ženskih prava.
Podsećamo, u okviru programskog luka Heroine prvi put je realizovan festival „Vila” u Vrdniku, u našem najstarijem nacionalnom parku, a otvoreno je i šest izložbi sredinom maja u najznačajnijim kulturnim institucijama u Novom Sadu, koje još uvek možete posetiti: „Partizanka i Fragonar: Kolekcija slika Jovanke Broz” u Galeriji Matice srpske, „Heroine Spomen-zbirke Pavla Beljanskog”, „Feministička avangarda” u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine, „Marama kao kulturni označitelj” u Muzeju Vojvodine, „Ženska nit” Ateljea 61 u Kreativnom distriktu, izložba „Iz ženskog ugla” u Sremskim Karlovicima, a tu su i brojni drugi programi.
Partner programskog luka Heroine je Erste banka.
Foto: Marko Pudić, Vladimir Veličković
